تاثیر ماساژ بازتابی پا بر شدت درد ناشی از استرنوتومی پس از عمل جراحی cabg

اهداف: مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر ماساژ بازتابی پا بر تخفیف درد حاصل از استرنوتومی بعد از عمل جراحی cabg انجام شد.   روش­ها: در مطالعه­ای نیمه­تجربی، 90 بیمار به روش تخصیص تصادفی در سه گروه آزمون، شاهد و درمان­نما تقسیم شدند. در گروه آزمون، زیر انگشت شست پای چپ بیمار به مدت 10 دقیقه 2 بار در روز با فاصله 6 ساعت برای دو روز متوالی ماساژ داده شد. در گروه درمان­نما، با همین الگو پای راست بیمار ماساژ داده شد و برای گروه شاهد هیچ­گونه اقدامی صورت نگرفت و فقط در زمان­های مذکور میزان درد بیمار با مقیاس بصری درد مک­گیل مورد بررسی قرار گرفت.   یافته­ها: میانگین شدت درد قبل و بعد از مداخله در گروه­های سه­گانه تفاوت معنی­داری داشت (001/0 p< ). میانگین شدت درد در گروه آزمون قبل از مداخله (2/1±)6/4 بود که بعد از مداخله به (5/1±)34/3 رسید و در گروه شاهد نیز قبل و بعد از مداخله به ترتیب (7/1±)1/5 و (9/1±)5 بود. آزمون t مستقل نشان داد که تفاوت بین دو گروه آزمون و شاهد معنی­دار است (001/0 p< ).   نتیجه­گیری: استفاده از درمان مکمل ماساژ بازتابی پا در کاهش درد استرنوتومی در بیماران بعد از عمل جراحی cabg موثر است.